Opracowanie IPC Prešov | Kraj Koszycki i Żyliński
Pochodzenie koronek ze Spisza i Gemer
Kraj: Słowacja
Region: Kraj Koszycki
Typ inspiracji: Sztuki wizualne
Inspiracja
Już w XVII wieku pojawiły się tak zwane koronki spiskie. Dziergano je z białych nici lnianych i wielobarwnych nici bawełnianych. Jest to rodzaj koronki klockowej, która jest piękna, niezbyt wymagająca w technice, ale pracochłonna. Wykonuje się ją z pojedynczego paska nici, który jest przeciągany przez całą koronkę od początku do końca, ale zmienia wzór w miarę upływu czasu. Najczęściej są to motywy roślinne lub sakralne.
Biała "koronka skręcana" wykonana była z paska wygiętego w pętelki. Uzupełniano je kwiatami z kielicha lub skręcano w siatkę z łańcucha lub tiulu. Były też gałązki z kwiatami w siatce. W większości przypadków koronki te można było znaleźć w kościołach.
Istniały również koronkowe czepce. Najpopularniejsza była tak zwana opaska na głowę, która znajdowała się z przodu czapki. Tutaj motywy kwiatowe w różnych kolorach były montowane w czarnej siatce w postaci pierścieni i pętli.
Ze względu na kolorystykę i motywy wyróżniano czapki katolickie, rosyjskie (wsie w dolinie Torysy) i czarno-białe polskie z szerokim przodem (między Lendakiem, Starą Lubownią i Orłowem).
Przed II wojną światową czapki były dziergane z nici jedwabnych, a następnie przeszły na nici bawełniane do haftowania. Koronka spiska nawiązuje do pasiastej koronki mediolańskiej i koronki Gemer.
Dziś ta piękna sztuka wizualna w regionie jest reprezentowana głównie przez panią mgr. Angela Czintelová, która od 2000 roku prowadzi klub koronki klockowej w Gemerskim Centrum Oświecenia w Rożniawie. Koncentruje się głównie na badaniu, zachowaniu i promocji koronki klockowej i jest autorką książki Gemerská paličkovaná lace (Gemerska koronka klockowa), która zawiera 13 najbardziej znanych wzorów używanych na koronkach frędzlowych i kapeluszach.
Galeria
Widzisz błąd? Znasz więcej informacji? Zgłoś nam to.
Napisz do nas.
